24 Şubat 2017 Cuma

ŞEMATİK BELLEK

   Diğer bir adı da anlamsal bellek olan şematik bellek nedir ?






Algı ve duyularımız aracılığı ile aldığımız bilgileri anlamlı kodlama yolu ile kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe kayıt ederiz. Sınırsız kapasitesi olan uzun süreli belleğimizin bilgilerin türüne göre yerleştirdiği alt bellekleri vardır.




ÖRTÜK BELLEK
Bu bellek türüde tarifi zor bilgiler vardır. 
Prosedürel ve Hazırlama olarak ikiye ayrılır.Fakat bu yazımda buradan bahsetmeyeceğim için ayrıntılı olarak incelemiyorum.




AÇIK BELLEK

Aynı zaman da "Bildirimsel Bellek" olarak adlandırılır. Bilginin kolay hatırlanabilen kısımlarından oluşur. Ve anılara göre ikiye ayrılır;

  • OLAYSAL
  • ŞEMATİK
Benim asıl ele almak istediğim konu burasıdır.
Öğrenilmiş sözcük bilgilerini saklar.Kavramlar,kurallar bu bellekte depolanır.Örnek olarak;
  • Dünyayla ilgili genel kültür bilgilerinin saklandığı yerdir.
  • Ne sorusunun cevabıdır.(1)


Anlamsal bellekte bilgi önerme ağları ve şemalar biçiminde depolanır. Önerme; bilginin doğru ya da yanlış olduğuna karar verilebilecek bir parçasıdır.Önerme ağı ise bilgi birimleri setidir. Başka bir söylemle, birbirine bağlı düşünceler, kavramlardır. Bilgiyi daha geniş ölçüde düzenleyen veri yapıları da şema olarak adlandırılır. Şema birbirine bağlı düşünceler, ilişkiler ve işlemler setidir. Şemalar bilgi ağlarını içerir ve karar verme, problem çözme durumlarında bilgi ağlarını yönlendirir ve kullanır.(2)

Şematik bellekte bilgi kademeli olarak edinilir. Bilgilerin genel adlarının söylenip özele inip isimini söyleyememe,nesnelerin özelliklerini sayamama gibi durumlar şematik bellekte sorun  olduğuna işarettir.



KAYNAKÇA
http://egitimbilimlerinotlari.com/tag/anlamsal-bellek/ (1)

http://www.ingilizceogretim.com/uzun-sureli-bellek-turleri (2)

http://www.bilimist.com/blog-53/epizodik-bellek-semantik-bellek-ya-da-anlamsal-bellek-nedir-hafiza-guclendirmek-icin-ne-yapmali.html

http://www3.istanbul.edu.tr/itf/fizyoloji/makelab/Yayinlar_Sunumlar/EK/Semantik_Bellek_Temsilleri.pdf

http://www.guncelpsikoloji.net/episodik-anisal-ve-semantik-anlamsal-bellek/

19 Şubat 2017 Pazar

Veri,enformasyon ve bilgi arasındaki farklar

Merhabalar,blogumun ilk yazısını yayınlıyorum.
Yazımda veri,enformasyon ve bilgi arasındaki farklardan bahsedeceğim.Öncelikle teker teker ne oldukları hakkında bilgi vererek başlamak istiyorum.

VERİ

 İşlenmemiş,anlamlandırılmamış olaylar,gerçekler,kavramlar,olgulardır. Veri, tek başına anlam taşımaz. Anlamdırılması,analiz edilmesi gerekir. Veriler kaydedilebilir. Veri dediğimiz ham olgular; sayı,görsel,video,sözcük gibi herşeyden oluşabilir.
  Davenport ve Prusak (2001:21-23) ' a göre : "Veri,enformasyon ve bilgi yaratmada vazgeçilmez hammaddedir." (1)
 Veriler belli  ilişkilerle işlenerek enformasyona dönüşmeli.


ENFORMASYON

 Kısa tanımı ile; verinin anlam kazanmış yeni halidir.
Enformasyon, örneğin bir bilgisayarda bulunan bazı verilerin çeşitli işlemlerden geçirilerek (kayıt, depolama, sorgulama, düzenleme ve özetleme vb) biçimlendirilip bir anlam ifade edilmiş haline denir. (2)

 Enformasyon bir iletişim kavramını içerir.Bundan kaynaklı da enformasyon genel olarak iletilmiş bir mesaj olarak algılanır.Bir mesaj da olması gereken gibi,enformasyonun da aktarılabilir olması için gönderen ve alıcı gerekir. Ve alıcı da algı,yargı değişikliğine neden olmayı amaçlar.
 Yani enformasyon fark yaratan veridir.(3)


BİLGİ

Enformasyonun  analiz edilmiş,yorumlanmış,deneyimlenmiş halidir. Verideki gerçekliğin üst seviyeye ulaşmış halidir.
 Bilgi ve enformasyon kavramları çoğunlukla ortak olarak "bilgi" şeklinde ifade ediliyor olsa da farklı yorumlanmış iki olgudur.
Bilginin belli bir biçimi yoktur. Bilgi, her an heryerde olabilir. 


-Bir görselle veri,enformasyon  ve bilginin ilişkisini yorumlayıp, daha net kavramlar haline getirelim 

Bir ağacımız var. Ağaç bizim için verimizdir. Çünkü ağacı sadece görüyoruz,henüz bir anlam yüklemedik. Ağacın fotoğrafını çektiğimizde fotoğraf enformasyon olur. Fotoğrafa bakarak nasıl bir ağaç olduğunu,neye benzediğini anlamlandırıp bir sonuç veya yorum yapmanız bilgidir.

Kavramları açıklarken farklılıkları da belirtmiş oluyoruz.Yine de gözden kaçırmamak ve özet niteliğin de farklarından bahsedelim.

 -Veriler gözlemlerin sonucudur. Gözlemler insan ya da araçlarla yapılır.Veriler kullanılabilir olana kadar ya çok değerlidir ya da değersizdir.Fakat işlendikten sonra yararlı olarak enformasyona dönüşürler.Veri ve enformasyon arasındaki bu farklılık onların yararlılıkları ve işlevsellikleriyle ilgilidir, yapılarıyla ilgili değildir. Enformasyon, ne kadar, ne zaman, nerede, ne ve kim gibi sözcüklerle başlayan soruların yanıtlarındaki somut betimlemelerden oluşturulur.(4)
-Veri bilginin temelini oluşturur. Bilgi ise bir sonuç ya da üründür.
-Enformasyon bilgi ve veri arasında bir araç olarak işlev görür.
-Veri tek başına anlam ifade etmez. Bilgi zaten verinin anlam kazanmış bir sonucudur.


Kaynakça
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1517/16719.pdf  (1,3,4) 
https://ibrahimerol.wordpress.com/2013/10/20/veri-bilgi-ve-enformasyon-kavramlari-hakkinda-bilgiler-ve-farklari/ (2)
https://aslhaneren.wordpress.com/2016/10/09/veri-bilgi-ve-enformasyon-kavramlari-hakkinda-bilgiler-ve-farklari/
http://botelabs.blogspot.com.tr/2014/02/verienformasyon-ve-bilgi-kavramlar.html
http://www.infogineering.net/data-information-knowledge.htm